Saskia Rossi (65) vertelde in haar herdenkingstoespraak op 15 augustus bij het Indisch Monument van de Sawah Belanda in Arnhem hoe haar ouders hebben geleden tijdens de Japanse bezetting. “Zij hebben doodsangst gekend, leefden in armoede en leden honger”.

“Mijn ouders spraken nooit over de oorlog. Door de kille ontvangst en het gebrek aan empathie en kennis, zwegen de Indische Nederlanders. Pas later besefte ik hoe moedig en wilskrachtig zij waren. Wij mogen trots zijn op onze geschiedenis, want die getuigt van een onvoorstelbaar incasserings- en doorzettingsvermogen”, aldus Rossi.

Volgens Rossi heeft de eerste generatie zich bewezen. Dankzij hun inzet  gebeurt er nu volgens haar veel op het gebied van film, documentaires, onderzoek én in het onderwijs. Wie haar uitvoerige speech wil lezen, lees hier verder.

Na de revolutietijd

Net als in vele andere steden in Nederland, stond ook het bestuur van de stichting Sawah Belanda uit Arnhem op 15 augustus stil bij de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog in Nederlands-Indië. Ook werd de komst herdacht van de vele Indo’s die door de koloniale tijd zijn ontstaan en naar Nederland zijn gekomen na de revolutietijd.

Kranslegging bij de sawah’s

Zo’n zestig belangstellenden woonden de herdenking met kranslegging bij in park Sacré Coeur. Na de toespraken, werd een minuut stilte gehouden en volgde het Wilhelmus. Daarna legden twee bestuursleden een krans op een granieten plaat bij de sawah’s.  Belangstellenden konden vervolgens ook hierop bloemen neerleggen.

De geest overwint

Richard Huldman (73) uit Zevenaar gaat ieder jaar naar de herdenking in Den Haag. Maar dit jaar koos hij voor de sawah’s in Arnhem. “15 augustus is voor mij een datum om stil te staan bij wat onze ouders, opa’s en oma’s en vele anderen hebben meegemaakt. Ik vind het fijn om dat samen te delen met anderen. Je hoeft er niet alleen onder te lijden. Ook vind ik het mooi dat dit altijd waardig en sober gebeurt, dat maakt het herdenken ook bijzonder”.

Volgens Huldman staat er op het Indisch monument in Den Haag een  passende spreuk: ‘De geest overwint’. “Dat is de kern, zegt hij, waardoor onze ouders en voorouders het hebben overleefd en weerstand hebben moeten bieden, niet alleen in de oorlog, Jappenkampen en aan de Birmaspoorlijn,  maar ook in Nederland”.

Indrukwekkende toespraak

De Nijmeegse Rieky Peeters (72) weet nog dat de toespraak van Marion Bloem op het herdenkingsfeest vorig jaar in park Sacré Coeur, indruk op haar maakte net zoals nu de toespraak van Saskia Rossi. “Ik vind het belangrijk om mijn vrienden en de Indische gemeenschap te ondersteunen bij de herdenking. Maar ik vind het nog belangrijker dat iedereen in vrijheid leeft”, aldus Peeters.

“Ik wandel regelmatig door park Sacré Coeur, zegt de 72-jarige Hemmo Grol uit Arnhem. Dit park is misschien niet heel erg bekend, maar mij valt altijd weer op hoe prachtig het hier is met uitzicht op de mooie sawah’s en de prachtige granieten platen. Ik vond jullie herdenking plechtig en sober met bijzondere toespraken”.

Het bestuur van de stichting Sawah Belanda kijkt terug op weer een mooie en waardige herdenking.

De kleurenfoto’s zijn van Rinus Baak, de zwart-wit foto’s zijn van Sunny Gardeur