De foto hangt zowel thuis in mijn slaapkamer als in mijn afhaalrestaurant. “Ben jij dat?”, vragen de klanten die het daar aan de wand zien hangen. Jongere mensen vragen het. Zij die een filterfunctie op de smartphone hebben waardoor je foto’s warmer, misschien gewoon minder mislukt of ouder kunt laten lijken. Voor de oudere mens zoals ik horen foto’s in sepia bij de jaren 20 en 30. Van de vorige eeuw, dat moge duidelijk zijn.
Het jongetje dat ze voor mij aanzien is mijn vader, op zijn hurken. En dat meisje, volgens mij in kleermakerszit, is tante Vonny. Dat zij van juni 1922 en mijn vader van mei 1923 is zou betekenen dat deze foto ergens midden jaren 20 moet zijn gemaakt. De vraag of ik het ben voelt niet als een belediging. Meestal word ik jonger ingeschat dus ik kan me niet voorstellen dat iemand in mij een oud mannetje van 92 ziet. Bovendien was mijn vader, zo te zien, een mooi jongetje.
Vroeger vond ik het bekijken van foto’s iets wat je alleen thuis doet: kiekjes en vakantiefoto’s in albums en schoenendozen, familieportretjes in lijsten aan de muur of op het dressoir. Ik had meer met film dan met foto. Waarom naar een fotomuseum als je ook naar de bioscoop kunt? Er gaan 24 foto’s in 1 seconde film, dan heb je na één minuut al 1440 foto’s voorbij zien komen en na anderhalf uur 129.600… tel uit je winst.
De tijd en mijn gedachte dat foto’s ‘saaier’ zouden zijn heb ik gelukkig al lang achter me gelaten. Wat een stomme vergelijking! Een foto kan zelfs langer duren dan een film!
Want hoeveel uren heb ik inmiddels al naar deze afbeelding staan (op mijn werk) of liggen (thuis, vanuit bed) kijken?
Eén beeld slechts maar mét geluid dat zich eindeloos afspeelt in mijn hoofd: een audiospoor van telkens terugkerende vragen…
Wie heeft deze foto gemaakt? Was dit nog in Solo (Surakarta) op Midden Java waar mijn vader is geboren? Waarom staat de motor er zoveel scherper op dan de kinderen? Heeft mijn vader deze foto bij leven eigenlijk nog wel gezien? En dat hondje linksonder, dat ik, nee, wij, de kinderen, ook pas zagen nadat een vriendin me erop had gewezen. Zou hij nog geweten hebben hoe dat heette?
Vorig jaar, 6 jaar na het overlijden van mijn vader, vertelde mijn moeder dat zijn zusje Vonny altijd alles kreeg van mijn opa, hun vader dus, en hij helemaal niets! Zo zielig! Zou hij daarom zo beteuterd en liever niet in de camera hebben gekeken? Maar wat was de reden, waarom doet een vader zo?
De foto blijft duren. En ik ben blij dat ik dat jongetje niet ben.