Wat is uw levensverhaal?

Iedereen heeft een verhaal. Indo’s misschien wel in het bijzonder gezien hun gedeelde geschiedenis. In deze nieuwe serie vertellen Indo’s van verschillende generaties hun levensverhaal.

Ik wilde de pijn van mijn vader voelen

In 2019 maakte Sylvia Hillebrandt met de organisatie Stichting Herdenking Birma-Siam Spoorweg en Pakan Baroe Spoorweg (SHBSS) een pelgrimstocht naar Thailand. Het was een tocht langs de werkkampen en in het teken van krijgsgevangenen die aan deze dodenspoorlijn hebben gewerkt. Voor haar was dat haar vader. “Tijdens deze reis werd ik heel erg emotioneel en voelde de pijn, het verdriet en de angst van mijn vader. Soms kon ik alleen maar huilen en hield het niet op,” zegt zijn jongste dochter Sylvia Hillebrandt (66).

Sylvia Hillebrandt: “Mijn vader is in Palembang geboren op Sumatra en mijn moeder in Malang op Java. Op 22 november 1950 vertrokken mijn ouders met het MS Dorsetshire vanuit Jakarta. Op 18 december, zevenentwintig dagen later, kwamen ze aan in Rotterdam. Ze waren toen 30 en 31 jaar oud. Mijn zus is in Tjimahi geboren en was acht maanden toen zij in Nederland kwam. Mijn broer is in 1952 in Harderwijk geboren.”

“Ik ben geboren en opgegroeid in Oldebroek in een straat waar veel Indische mensen woonden. Hoewel ik op school weleens uitgescholden ben voor poepchinees, voelde ik me niet anders. Ik zag het meer als pesterij en noemde hen dan kaaskop. Maar ik had zowel vriendjes en vriendinnetjes onder de Indischen als onder de Nederlanders.”

“Bij aankomst gingen mijn ouders naar het contractpension De Delle in Lunteren. Mijn vader was een KNIL-militair en werd in Nederland gestationeerd in Lunteren. Promotie heeft hij nooit gekregen. Hij heeft hier niet moeilijk over gedaan (Het Indisch Zwijgen). Hij heeft wel een paar medailles gekregen, zoals de zilveren plak, gouden plak en de Orde van Oranje-Nassau. Ik vond dit een zoethoudertje. Mijn vader was heel handig en door auto’s uit te deuken en te spuiten, verdiende hij extra bij waardoor ons gezin ieder jaar op vakantie kon gaan naar Spanje. Want de temperatuur, de aardige mensen en de vele kruiden in Spanje, deden hen denken aan Nederlands-Indië. In het weekend en bij feestjes kookte mijn vader de lekkerste gerechten en hapjes. Mijn moeder is grootgebracht met baboes om haar heen, waardoor haar kookkunsten van mindere kwaliteit waren.”

“Mijn ouders hebben nooit veel gepraat over Nederlands-Indië. Toen mijn vader terugging naar Indonesië (mijn ouders waren toen al gescheiden) vond hij Indonesië erg veranderd. Dat was het enige wat hij daarover zei. Ik heb een fijn en harmonieus leven gehad met mijn broer en zus. Maar toch bleek jaren later rond mijn vijftigste levensjaar dat ik bepaalde zaken uit mijn jeugd onderdrukt had.”

“Daar kwam ik achter toen ik een maatschappelijke werker sprak bij de stichting Indische Naoorlogse Generatie (INOG) toen nog in Hilversum, nu in Leusden. Het is een non-profitorganisatie, die 1x per maand een open dag houdt over diverse onderwerpen. Zoals geschiedenis, cultuur en alles wat met het Indisch/Moluks zijn te maken heeft.”

“Aanvankelijk dacht ik dat ik daar verkeerd zat, want ik had nooit problemen met mijn opvoeding.  Maar tijdens mijn gesprek met de maatschappelijk werker kreeg ik enorme huilbuien en voelde ik veel boosheid naar mijn moeder. Vóór mijn moeders overlijden, nog pienter maar broos, heb ik, voor mij belangrijke vragen, aan haar kunnen stellen. Gelukkig heb ik op veel vragen een antwoord gekregen en begon ik haar steeds beter te begrijpen. Waarom ze was zoals ze was. Ik heb haar zeker kunnen vergeven.”

“Bronbeek is nu mijn plek waar ik vaak naar toe ga. Ik vind het belangrijk om te blijven herdenken. De Indische Nederlanders die hier kwamen, konden niet meer terug. Wij zijn eigenlijk een vergeten volk, want we hebben geen moederland meer. De as van mijn vader heeft onze familie uitgestrooid bij het KNIL-monument in Bronbeek. Ik leg daar regelmatig bloemen met een jonge jenever, zijn lievelingsborrel. Ik neem er dan ook een en proost dan op mijn vader.”

“In 2023 maakte ik weer een pelgrimstocht met de SHBSS. Ik voelde dat ik dit moest doen, omdat ik de pijn van mijn vader wilde teruggeven. Bij de stupa’s van de Drie Pagodes Pas in Thailand werd ik heel emotioneel en voelde dat ik het ritueel hier moest doen. Ik zei: ‘Pa, ik heb de pijn met veel liefde voor jou gedragen, maar het is niet mijn pijn, maar jouw pijn. Ik geef deze nu aan je terug’. Toen voelde ik de pijn zo wegstromen uit mijn lichaam en had ik het gevoel dat mijn vader dat goed vond.”

CV

Elaine Smissaert

10-8-2024